ABŞ rəsmilərinin dediyinə görə, Günəşdən və onu müşayiət edən maqnit sahəsindən qopan nəhəng plazma topu bu səhərdən başlayaraq Yerə dəyərək müxtəlif yerlərdən görünən qütb parıltılarına səbəb ola bilər.
Bu hadisə Günəşin 11 illik dövrünə yaxınlaşdığı və ya hətta zirvəsinə çatdığı dövrə təsadüf edir.
May ayında planetdə son 20 ilin ən güclü geomaqnit qasırğaları yaşanıb və hətta qütblərdən uzaq bölgələrdə də səmada rəngarəng görüntülər peyda olub.
Şiddətli fırtına xəbərdarlığı
ABŞ Milli Okean və Atmosfer Administrasiyasının (NOAA) Kosmik Hava Proqnozu Mərkəzindən Shawn Dahl, "Hazırda gözləntilər fırtınanın səhər və ya günorta Şərq Saat Zonasına təsir edəcəyi və növbəti günə qədər davam edə biləcəyidir" dedi.
Günəşdən atılan tac kütləsi ejeksiyonu (CME) saatda 4 milyon kilometr sürətlə Yerə doğru hərəkət edir.
Bu vəziyyətlə əlaqədar səlahiyyətlilər G4 səviyyəli geomaqnit qasırğası xəbərdarlığı edib. Səviyyə G4 ən yüksək fırtına səviyyəsi olan G5-dən bir səviyyə aşağıdır. Ancaq fırtınanın tam intensivliyi təsir anına qədər bəlli olmayacaq.
Elektrik şəbəkələri və peyk sistemləri risk altındadır
CME-lər Yerin maqnitosferinə vurduqda, geomaqnit qasırğaları əmələ gəlir. Bu fırtınalar Yer orbitində peykləri sıradan çıxara, radio siqnalları və GPS sistemlərində fasilələrə səbəb ola bilər. Bu da elektrik şəbəkələrində fasilələrə səbəb ola bilər.
2003-cü ildə baş verən "Hellouin Fırtınaları" İsveçdə elektrik enerjisinin kəsilməsinə və Cənubi Afrikada enerji infrastrukturunun zədələnməsinə səbəb oldu.
May ayında baş verən fırtınalar ABŞ-ın Orta Qərbində kənd təsərrüfatında istifadə edilən həssas GPS sistemlərini sıradan çıxarıb və bəzi yüksək gərginlikli transformatorların sıradan çıxmasına səbəb olub.
Fırtınaların təsiri ilə orbitdəki təxminən 5 min peykin səviyyələrinin yenidən tənzimlənməsi lazım olduğu bildirilib.
Fırtınalar ionosferi genişləndirir, peyklərin yavaşlamasına və orbitdən yayınmasına səbəb olur.
Səlahiyyətlilər bildirirlər ki, belə qütb parıltıları ən yaxşı şəkildə qaranlıq ərazilərdə, şəhər işıqlarından uzaqda müşahidə etmək olar.
Rəqəmsal kameralar və telefonlar çılpaq gözlə görünməyən qütb parıltıları görə bilir.
