Livanın bəzi bölgələrində peycer və telsiz partlamalarının əks-sədaları davam edərkən, "Türkiyənin kiber qalası" olaraq xarakterizə edilən Milli Kiber Hadisələrə Müdaxilə Mərkəzi (USOM) fasiləsiz iş ilə mümkün rəqəmsal təhlükələri aradan qaldırır.
Türkiyə rəqəmsal təhlükələrə qarşı 7/24 xəbərdardır
2013-cü ildə İnformasiya Texnologiyaları və Rabitə Qurumunun (BTK) nəzdində Milli Kiber İnsidentlərə Qarşı Mübarizə Mərkəzi (USOM) fəaliyyətə başlayıb və kibertəhlükəsizliklə bağlı səylərini sürətləndirib.
Son illərdə təhdidlərlə dolu sürətlə dəyişən rəqəmsal dünyada rabitə sistemlərinin və milli kibertəhlükəsizliyin təmin edilməsi strateji əhəmiyyət kəsb edir.
Bu kontekstdə kritik infrastrukturların təhlükəsizliyi, fərdi məlumatların qorunması, milli müdafiə qabiliyyətinin artırılması və rəqəmsal iqtisadiyyatın genişləndirilməsi kimi çoxşaxəli tədqiqatlar aparılır.
Kibertəhlükəsizlik təşkilatı yaradılacaq
BTQ-nin bu sahədəki səyləri Türkiyənin kibertəhlükəsizliklə bağlı mövqeyini gücləndirməyə yönəlmiş strateji çərçivəni təmsil edir.
Bu səylə işini davam etdirən USOM, ölkənin kibertəhlükəsizlik sahəsində mümkün zəifliklərin qarşısını alır. “Türkiyənin kiber qalası” olaraq xarakterizə edilən USOM-da 2300-ə yaxın Kiber İnsidentlərə Müdaxilə Qrupu (SOME), 7859 mütəxəssis işçisi və 400 milli kiber insident reaksiya mərkəzinin personalı var.
Ekspertlər: Peycerləri partlatmaqla mülki şəxslərə zərər vermək beynəlxalq hüquqa ziddir
17 milyon IP ünvanı dərhal skan edilir
17 milyon IP ünvanı USOM tərəfindən kibertəhlükəsizlik zəiflikləri üçün daim skan edilir. Mərkəzi tərəfdə hər gün 422 böyük hücum və 11 milyon zərərli giriş sorğusu bloklanır. Bu çərçivədə keçən il 140 min böyük hücumun qarşısı alınıb.
Mərkəzdən əlavə Türk Telekom, Turkcell və Vodafone kimi operatorlarla kibermüdafiə sahəsində də əməkdaşlıq edilir.
USOM-un kiber insidentlərə hazırlıq səviyyəsi kiber potensialın gücləndirilməsi çərçivəsində verilən təlimlər, yarışlar və təlimlər vasitəsilə artırılır. Texnoloji tədbirlərlə kiber insidentlərin sürətli aşkarlanması və erkən müdaxilə imkanları inkişaf etdirilir. Təhdid kəşfiyyatı və kibertəhlükəsizlik kəşfiyyatının əldə edilməsi və istehsalı, milli və beynəlxalq maraqlı tərəflərlə ikitərəfli məlumat mübadiləsi və koordinasiya fəaliyyətləri həyata keçirilir. Tənzimləmə, yoxlama, monitorinq və zəifliklərin skan edilməsi kritik infrastrukturları qorumaq üçün həyata keçirilir.
USOM çərçivəsində aparılan araşdırmalar və inkişaf etdirilən layihələrlə kibertəhlükələrin mümkün qədər tez aşkarlanması və həyəcan siqnallarının/xəbərdarlığının yaradılması və qarşısının alınması üçün texnoloji tədbirlərin görülməsi hədəflənir. Elektron kommunikasiya infrastrukturunu və digər kritik infrastrukturları kiber təhlükələrdən qorumaq məqsədi daşıyır.
Kibertəhlükə kəşfiyyatının əldə edilməsi, istehsalı və paylaşılması ilə bağlı milli və beynəlxalq maraqlı tərəflərlə koordinasiyanı təmin edərək, sürətli aşkarlama və erkən müdaxilə imkanları ilə kibertəhlükələrə qarşı mübarizənin davam etdirilməsi prioritetlər sırasındadır. Milli kibertəhlükəsizliyi təmin etmək üçün tənzimləmə və nəzarət də fəaliyyətlər siyahısına daxildir.
Kiber təhlükəsizlik qalxanları
Bu araşdırmalarla yanaşı, zərərli məzmunun qarşısını almaq üçün layihələr də hazırlanır.
Araşdırmalar çərçivəsində tamamilə korporativ daxili resurslarla hazırlanmış yerli və milli AVCI, AZAD, KASIRGA, ATMACA layihələri milli kibertəhlükəsizliyə mühüm töhfələr verir.
AVCI zərərli proqramla yoluxmuş sistemləri aşkar edir. AZAD süni intellektdən istifadə edərək botnetlərə daxil olan kölə kompüterlərin aşkarlanması üzərində işləyir. KASIRGA ictimai qurumlar və kritik infrastrukturlar da daxil olmaqla, internetə açıq ölkənin resurslarında zəiflikləri skan edərək xidmətin davamlılığını təmin edir. ATMACA ilə yüzlərlə zəiflik riskinin qarşısı proaktiv şəkildə alınır.
Bu layihələrlə yanaşı, kibertəhlükəsizlik sahəsində ekspertlər hazırlanır. İnsan resurslarının inkişafı məqsədilə həyata keçirilən FETİH layihəsi çərçivəsində yaradılan tətbiqi kibertəhlükəsizlik təlim laboratoriyası iştirakçılara real ssenarilərdə kibertəhlükəsizlik testləri keçirmə və bacarıqlarını təkmilləşdirmə imkanı təqdim edir.
Livanda baş verən hadisə bu sahədə araşdırmaları gündəmə gətirib
Livanın müxtəlif bölgələrində peycerlər və radioların partlaması nəticəsində baş verən hadisə bütün dünyada növbəti dəfə kiber təhdidləri gündəmə gətirib. Türkiyənin kiber qalası olan USOM-un işi bu baxımdan strateji əhəmiyyət kəsb edir.
