“Onlar pessimist insanlar kimi davranırlar”
Məlum olub ki, arılar stresli olduqları zaman daha pessimist qərarlar verirlər. Alimlər deyirlər ki, bu böcəklər emosiyaya bənzər bir təcrübə yaşayırlar.
Böyük Britaniyanın Nyukasl Universitetinin tədqiqatçıları müxtəlif rənglərin mənalarını öyrənmək üçün bir qrup bal arısına təlim keçiblər.
Bəzi rənglər şirin mükafatların yolunu göstərdi, bəziləri isə arıların daha az sevdiyi yeməklərə səbəb oldu.
Arıların hansı rəngin yaxşı, hansı rəngin pis bir şeyin əlaməti olduğunu ayırd edə bildiklərinə əmin olduqdan sonra komanda təcrübə aparıb.
Proceedings of the Royal Society B jurnalında bu gün (9 oktyabr) dərc edilən araşdırmada iki qrup arı hücum simulyasiyasına məruz qalıb. Nəzarət qrupu kimi seçilmiş üçüncü qrup heç bir stressə məruz qalmamışdır.
Bu “hücumlardan” sonra ilk iki qrupda olan arıların nəzarət qrupunda olanlara nisbətən sevimli mükafatlarını ehtiva edən ərazilərə getmə ehtimalının daha az olduğu müşahidə edilib.
Tədqiqatçılar daha tez-tez daha pis mükafatlar üçün gedən bu arıların pessimist davranışlar sərgilədiyini söyləyirlər.
Məqalənin müəlliflərindən biri olan Dr. Vivek Nityananda tapıntıları aşağıdakı kimi qiymətləndirir:
Bu davranışların ən yaxşı izahı yüksək mükafat gözləntilərinin daha aşağı olması və pessimist insanlara xas xüsusiyyətlər nümayiş etdirməsidir.
Dr. Nityananda bildirir ki, arıların insanlara bənzər emosional təcrübələri olub-olmadığı aydın deyil, lakin oxşar reaksiyalar verirlər.
Hazırda Birmingem Universitetində tədqiqatçı olan və araşdırmaya rəhbərlik edən Dr. "Tədqiqatlarımız göstərir ki, arılar, digər heyvanlar, o cümlədən insanlar da stress altında olduqları zaman emosiyaya bənzər təcrübələr yaşaya bilirlər və bu, onların bədbinliyə doğru açıq şəkildə dəyişməsində özünü göstərir", - Olqa Proçenko əlavə edir:
Stresli arılar qeyri-müəyyənliklə qarşılaşdıqda, stəkanı yarı boş görən biri kimi mənfi nəticələr gözləmək ehtimalı daha yüksəkdir.
Tədqiqatçılar, tapıntıların həşəratlarda idrak və davranışın necə işlədiyini başa düşməyə kömək edə biləcəyini düşünürlər.
Arıların təbii mühitdə belə davranıb-rəftar etmədiyini öyrənmək üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var. Beləliklə, arıların yaşadıqları stressin çiçəklərdən tozcuq toplamasına necə təsir etdiyi haqqında təsəvvür əldə edə bilərik.
Dr. Olqa Proçenko ümid edir ki, yeni tədqiqat arıların üzləşdiyi ekoloji problemlərə və təbiəti mühafizə səylərinə töhfə verəcək.